Αμφιλεγόμενος, ο Μάριο Ντράγκι

ο νέος πρωθυπουργός του ευρώ

Άλλαξαν, σχεδόν αθόρυβα, σε καιρούς θυελλωδών ανέμων το νούμερο Ένα στη διοίκηση της ΕΚΤ. Του τραπεζικού κολοσσού 27 ευρωπαϊκών χωρών.

Νέος πρωθυπουργός του ευρώ, ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι.

Πήρε τη θέση του Ζαν Κλοντ Τρισέ. Μίας ισχυρής ευρωπαϊκής προσωπικότητας  που κράτησε γερά το τιμόνι στις αλλεπάλληλες μεγάλες φουρτούνες που έπληξαν το νεαρό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Ύψωσε, ανάστημα και απέτρεψε τους ισχυρούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης –κυρίως τους Γερμανούς- να παίζουν παιχνίδια με την ενότητα της Ευρώπης.

Κράτησε (τελικά) το νεογέννητο πανίσχυρο Ταμείο (EFSF) υπό τον έλεγχο της ΕΚΤ.

Βοήθησε, και πέρα από όρια, την Ελλάδα.

Όχι βέβαια από αγάπη αλλά γιατί αυτό αλλά γιατί αυτό του επέβαλλε η ευρωπαϊκή του συνείδηση και το συμφέρον της Ευρώπης.

Αυτόν τον περίφημο Ευρωπαίο, γνήσιας κοπής, διαδέχεται ο Ντράγκι.

Για πολλούς θεωρείται, λάθος αλλαγή σε λάθος ώρα. Αμφιλεγόμενος. Μεγάλο ερωτηματικό.

Η θητεία του στην αμαρτωλή Goldman Sachs και το περιβόητο σκάνδαλο των swaps τραυματίζουν την εικόνα του. Που στην πρώτη στραβή θα βρει μπροστά του.

Για άλλους, έστω και λίγους θεωρείται αξιόπιστος διάδοχος του Τρισέ.

Διαβάστε ένα ενδιαφέρον κείμενο γνωριμίας (πηγή, «ΤΑ ΝΕΑ») για το ποιος είναι ο Ιταλός τραπεζίτης.

«Πρέπει να ήταν η πιο παράξενη συγκατοίκηση στη μεταπολεμική ιστορία της Ιταλίας. Ο Πρωθυπουργός μοιάζει σαν αρχετυπική φιγούρα της πικρής κωμωδίας που κυριάρχησε στον ιταλικό κινηματογράφο τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Ο πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας δύσκολα θα έβρισκε ρόλο σε μια τέτοια ταινία, ακόμη και ως κομπάρσος. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι εκθέτει συνεχώς με τη συμπεριφορά του την αξιοπιστία της χώρας του. Τηρώντας πιστά μια παλιά ιταλική παράδοση, ο Μάριο Ντράγκι απέδειξε ότι στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης υπάρχουν θεσμοί που λειτουργούν – ή που δεν λειτουργούν καθόλου «α λα ιταλικά». Θα ήταν μια καθαρά ιταλική υπόθεση αν δεν συνέτρεχαν δύο προϋποθέσεις. Αν αυτός ο Πρωθυπουργός δεν καλούνταν (σύμφωνα με την πιο κομψή διατύπωση) από τους εταίρους του να λάβει μία σειρά από αντιδημοφιλή μέτρα στη χώρα του για να μη σφίξει ακόμη περισσότερο η θηλιά γύρω από τον λαιμό του ταλαιπωρημένου ευρώ. Και αν ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας δεν αναλάμβανε, σε αυτή την πολύ δύσκολη συγκυρία για το ενιαίο νόμισμα, το τιμόνι της ΕΚΤ.

Από σήμερα η υπόθεση δεν είναι μόνο ιταλική. Παραδόξως, όμως, δεν χάνει καθόλου την ιταλική της διάσταση. Ο Μάριο Ντράγκι διαδέχεται στην ΕΚΤ τον Ζαν-Κλοντ Τρισέ, έναν Γάλλο που θεωρούσε βασική δουλειά του τον έλεγχο του πληθωρισμού στην ευρωζώνη και ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την αγορά κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως μέσου άμυνας απέναντι στις κερδοσκοπικές διαθέσεις των αγορών. Τι θα κάνει ο Μάριο Ντράγκι; Θα προσπαθήσει να βοηθήσει τη χώρα του ως γνήσιος πατριώτης με τον τρόπο που απεχθανόταν ο Γάλλος αλλά και ο μεγαλύτερος μέτοχος της Τράπεζας, δηλαδή η Γερμανία; Θα ακολουθήσει την πολιτική του προκατόχου του; Θα διατηρήσει την πίστη του στην (πολύ γερμανική) δημοσιονομική ισορροπία, την οποία ευαγγελιζόταν προ εβδομάδων ως θεραπείας διά πάσαν νόσο και του χάρισε ένα πρωσικό κράνος από τη γερμανική «Μπιλντ»; Ή θα ρίξει νερό στο κρασί του, θα δώσει ένα χέρι βοηθείας στη χώρα του και τους λοιπούς απείθαρχους του ευρωπαϊκού Νότου;

Οι Ιταλοί που επ’ ευκαιρία ξεσκόνισαν τη βιογραφία του, δεν είναι καθόλου σίγουροι. Οι διοικητές της Τράπεζας της Ιταλίας ποτέ δεν αναλάμβαναν τέτοιους ρόλους. Η Banca d’ Italia θεωρείται «εφεδρεία της Δημοκρατίας» στη γειτονική χώρα, όπως έγραψε η εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα», ένας θεσμός με υψηλό αίσθημα ευθύνης που διακρίνεται για τον επαγγελματισμό του (αυτό το τελευταίο ένσημο ανήκει στον βρετανικό «Εκόνομιστ») και που πολύ συχνά καλείται να τραβήξει το ιταλικό κράτος από τον βούρκο όπου το βυθίζει η πολιτική τάξη. Ο Σούπερ Μάριο – που δεν του αρέσει καθόλου να τον αποκαλούν έτσι – ενσάρκωνε αυτή την κουλτούρα πολύ πριν αναλάβει την Τράπεζα της Ιταλίας το 2005. Από τότε που ήταν γενικός διευθυντής στο υπουργείο Οικονομικών, ο Ντράγκι κινείται στο τεντωμένο σκοινί του πραγματισμού με αξιοθαύμαστη ικανότητα, ενώ από κάτω του χάσκει το χάος. Από το 1991 έως το 2001, περίοδος κατά την οποία η Ιταλία άλλαξε εννέα πρωθυπουργούς, ο Ντράγκι έμεινε αμετακίνητος στη θέση του – στην οποία διορίστηκε από τον «βελζεβούλ» Τζούλιο Αντρεότι και έφυγε αφότου η Ιταλία είχε ζήσει την επιχείρηση Καθαρά Χέρια, την κατάρρευση της παλιάς πολιτικής τάξης και την είσοδο στην πολιτική σκηνή ενός μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης που ήρθε για να «σώσει την Ιταλία από τους κομμουνιστές».

Την περίοδο εκείνη συνέβη κάτι εξίσου σημαντικό με το τέλος των Σοσιαλιστών και των Χριστιανοδημοκρατών και την πολιτική είσοδο του Μπερλουσκόνι. Υπό το βάρος των «κοσμοϊστορικών» αλλαγών, όμως, εξορίστηκε από τη συλλογική μνήμη. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, η Ιταλία απειλήθηκε με χρεοκοπία, ενώ η ιταλική λιρέτα γνώριζε μια ταπεινωτική έξοδο από τον μηχανισμό συναλλαγματικής ισοτιμίας. Η σωτηρία είχε έναν αφανή ήρωα, τον Μάριο Ντράγκι. Οσο οι κυβερνήσεις έπεφταν ο Ντράγκι έμενε, εφαρμόζοντας ένα σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων που τελικά έφερε στα ιταλικά ταμεία 75 δισ. ευρώ. Το καράβι είχε σωθεί χάρη σε έναν πραγματιστή καθηγητή Οικονομίας που δεν χάνει ποτέ την ψυχραιμία του. Ή, μάλλον, που την έχασε μόνο μία φορά: όταν ρωτήθηκε σε ακρόαση στο ευρωκοινοβούλιο για τον ρόλο του στην υποτιθέμενη συγκάλυψη των πραγματικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας το 2001 με τη βοήθεια της Goldman Sacks. Ο Ντράγκι διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της αμερικανικής τράπεζας επενδύσεων από το 2002 έως το 2005. Ορκίζεται ότι με swaps και λοιπές αμαρτίες δεν έχει καμία σχέση – παρότι οι κακές γλώσσες λένε ότι η δουλειά του ήταν να πουλάει το κόνσπεπτ σε διάφορες κυβερνήσεις στην Ευρώπη. Αυτή είναι η μόνη σκιά σε μια κατά τα άλλα «καθαρή» καριέρα. Σχεδόν πταίσμα, μπροστά στο βουνό από σκάνδαλα διαφόρων αποχρώσεων ενός Πρωθυπουργού που – αλίμονο για τον Ντράγκι – τυχαίνει να είναι συμπατριώτης του».