Ξεμπροστιάζουν το επαίσχυντο

πολιτικό σύστημα

οι ταινίες-αποκάλυψη του Τζορτζ Κλούνει

Υπάρχουν και μεγάλοι σταρ που κάποια στιγμή αποφασίζουν να βγουν από το  χρυσοστόλιστο εικονικό παράδεισο – την ψεύτικη εικόνα του Χόλιγουντ.

Κερδίζουν σεβασμό!

Βγαίνουν και δείχνουν στον κόσμο, τον αληθινό εαυτό τους. Αυτοί, που είναι. Ακυρώνουν δημόσια, τα πρόσωπα που τους δείχνουν ό,τι είναι…

Προηγήθηκαν, βαριά ονόματα του κινηματογράφου που έσβησαν οι ίδιοι τα φώτα πλάνης από μπροστά τους. Όπως, Χάμφρει Μπόγκαρτ, Μάρλον Μπράντο, Πολ Νιούμαν. Και οι τρεις, με διαφορετικές λέξεις, είπαν περίπου το ίδιο:

«Δεν είμαστε θεοί. Είμαστε άνθρωποι με λάθη, αδυναμίες, ελαττώματα. Απλώς, είμαστε πολύ τυχεροί. Κερδίσαμε, διασημότητα και πλούτο με τη δουλειά μας»…

Η έκπληξη από τους σημερινούς μεγαλοστάρ έρχεται από τον Τζορτζ Κλούνει.

Δεν το κρύβω.

Ξαφνιάστηκα, όταν είδα το φιλμ «Καληνύχτα και καλή τύχη».

Είπα, μέσα μου.

Πως είναι δυνατόν το Χόλιγουντ της σαπουνόπερας να γύρισε τέτοια ταινία-γροθιά στο στομάχι της Αμερικής;

Ρώτησα και έμαθα.

Χολιγουντιανός ο πρωταγωνιστής, χωρίς το Χόλιγουντ…

Παραγωγός και χρηματοδότης της ταινίας, ο Τζορτζ Κλούνει.

Γιατί στέκομαι σ’ αυτήν την ταινία;

Γιατί χάρη σ’ αυτήν, έμαθε ολόκληρος ο κόσμος μία φρίκη που ίσως δεν γνώριζε. Κυρίως, τα νέα παιδιά.

Έμαθε από έναν Αμερικανό την ντροπή της Αμερικής – το φασισμό του Μακαρθισμού. Που καταδίωξε και φυλάκισε τη δεκαετία του ’50 σχεδόν όλους τους διανοούμενους των ΗΠΑ.

Ακολούθησε και άλλη ταινία-αποκάλυψη. Που συγκλόνισε την Αμερική. Πάλι ένας Αμερικανός, ο Τζορτζ Κλούνει, είπε στον κόσμο ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπους κήρυξε τον πόλεμο κατά του Ιράκ με ένα επαίσχυντο κατασκευασμένο ψέμα.

Αξίζει, αυτόν τον πρόλογο ο Τζορτζ Κλούνει με αφορμή τη σημαντική συνε΄ντευξη που έδωσε στην «Ελευθεροτυπία».

Μία πράγματι ενδιαφέρουσα συζήτηση με την Έρση Δάνου που βγάζει χωρίς κομπασμούς αλλά με αυστηρότητα τις ενστάσεις του για το επαίσχυντο πολιτικό παιχνίδι που παίζεται στον κόσμο και βάζει το παγκόσμιο επίκαιρο ερώτημα:

«Θα συνεχίσουμε να επιτρέπουμε τη διαφθορά;»

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΤΖΟΡΤΖ ΚΛΟΥΝΕΙ

– Πώς αισθάνεστε, κύριε Κλούνεϊ;

Καλά, λίγη κούραση. Ημουν στο Χονγκ Κονγκ χθες σε μια εκδήλωση για τη χρηματοδότηση του δορυφόρου που παρακολουθεί τον Ομάρ Αλ Μπασίρ…

– Τα σκάνδαλα του σεξ φαίνεται ότι έχουν γίνει πια συνήθη φαινόμενα στο χώρο της πολιτικής, ακόμα και στην Ευρώπη.

Με τόσες τηλεπικοινωνίες, twitter και facebook, θα ‘λεγες ότι θα πρόσεχαν λίγο περισσότερο. Αλλά το γεγονός ότι ο Τζον Εντουαρντς πίστεψε πως μπορούσε να κατεβεί υποψήφιος για το αξίωμα του προέδρου των ΗΠΑ κρύβοντας ένα εξώγαμο παιδί, είναι ύβρις. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι τόσο η ίδια η πράξη όσο η κάλυψή της που προκαλεί το σκάνδαλο.

– Εχετε να κάνετε κάποια δήλωση για το πολιτικό κλίμα που επικρατεί στις μέρες μας;

Είμαι μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος, όπως είναι γνωστό. Αλλά και καλός φίλος πολλών Ρεπουμπλικανών. Δυστυχώς όμως το πολιτικό παιχνίδι έχει καταντήσει επαίσχυντο. Αυτό έγινε εμφανές όταν, π.χ., στη συνέλευση των Ρεπουμπλικανών σηκώθηκε ένας ομοφυλόφιλος στρατιώτης που υπηρετεί στο Ιράκ και μίλησε για την αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας στο στρατό. Τον γιούχαραν. Μπορείς να το δεχτείς αυτό από το κοινό αλλά το ότι κανείς από τους εννέα υποψηφίους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος δεν έκανε τίποτα για να σταματήσει το γιουχάισμα και να πει «μια στιγμή, μπορεί να μη συμφωνώ μαζί σου, όμως σε σέβομαι γιατί είσαι στρατιώτης και υπηρετείς τη χώρα σου» αποδεικνύει πόσο φοβισμένοι είναι οι πολιτικοί του καιρού μας.

– Ποια πιστεύετε ότι θα έπρεπε να είναι η προτεραιότητα των πολιτικών;

Ακούστε. Υπάρχουν πολύ πιο έξυπνοι και ειδήμονες από μένα, αλλά γνωρίζω ένα πράγμα: Ας υποθέσουμε ότι έχει σωθεί το πετρέλαιο και ας αρχίσουμε μια εκστρατεία με σκοπό σε δέκα χρόνια από τώρα να έχουμε έναν εναλλακτικό τρόπο λειτουργίας των οχημάτων. Δεν θα χρειάζεται να πολεμήσουμε κανέναν. Θα έχουμε αυτόνομη οικονομία και θα υπάρχει ζήτηση από άλλες χώρες για το προϊόν μας. Νομίζω ότι το πρόβλημα με τις ΗΠΑ είναι ότι έχουν σταματήσει την παραγωγή εκτός από αυτή των… χρημάτων.

– Ποια είναι η εκτίμησή σας για τον πρόεδρο Ομπάμα και την κυβέρνησή του;

Οι Δημοκρατικοί είναι οι χειρότεροι υπερασπιστές του κόμματός τους (γέλια). Αν ο Ομπάμα ήταν Ρεπουμπλικανός, θα μας πληροφορούσαν ότι, όταν εκλέχτηκε πρόεδρος, χάναμε 400.000 δουλειές το μήνα και αυτό έχει πια σταματήσει. Οτι έσωσε τη βιομηχανία αυτοκινήτων. Οτι εφάρμοσε ένα νομοσχέδιο ιατρικής περίθαλψης που δεν είναι τέλειο, όπως δεν ήταν τέλειο το Social Security όταν πρωτοκαθιερώθηκε. Οτι αφάνισε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Θα διαπίστωνες ότι η προεδρία του είναι μάλλον επιτυχημένη… Να σας πω, αν κατάφερναν (οι Δημοκρατικοί) να κλείσουν τα παραθυράκια στο φορολογικό μας σύστημα, θα είχαν πολλά να κερδίσουν. Π.χ. το Λίχτενσταϊν έχει πληθυσμό 35.000 αλλά στεγάζει 120.000 αμερικανικές εταιρείες! Για να το καταφέρεις αυτό θα έπρεπε να το ονομάσεις «απατεωνιά». Αν ήσουν Ρεπουμπλικανός, θα στεκόσουν μπροστά στη Γερουσία και θα δήλωνες ότι δεν θέλεις να αυξήσεις τους φόρους, αλλά να κατατροπώσεις τους απατεώνες και να κλείσεις τα παράθυρα του συστήματος. Αντίθετα, οι Δημοκρατικοί, μόλις πουν πως θέλουν να αυξήσουν τους φόρους και οι Ρεπουμπλικανοί τούς απαντούν πως είναι σοσιαλιστές, αμέσως το παίρνουν πίσω. Είναι γελοίο! Η γνώμη μου είναι, λοιπόν, ότι ο Ομπάμα τα έχει καταφέρει μια χαρά εκτός από ένα πολύ σημαντικό: την υποστήριξη αυτών που έχει ήδη πετύχει ή θέλει να πετύχει στο μέλλον.

– Η Μέση Ανατολή έχει το πετρέλαιο και το Χόλιγουντ το σινεμά. Με τις συνεργασίες που γίνονται μεταξύ των δύο πρόσφατα, πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει αλληλεπίδραση σε πολιτικό επίπεδο;

Ναι. Ημασταν οι πρώτοι (Δυτικοί) που γυρίσαμε ταινία, το «Syriana» (2005), στο Ντουμπάι, κάτι που προϋπέθετε πολλές χειραψίες… Πιστεύω ότι το Μεσανατολικό ζήτημα ερμηνεύεται εντελώς διαφορετικά από ταινίες που χρηματοδοτούνται από εκείνα τα μέρη. Για το «Syriana» έκανα μακρόχρονες συσκέψεις με αγοραστές από διάφορες χώρες, γιατί τα στούντιο δεν ενδιαφέρονταν να μας χρηματοδοτήσουν. Ευτυχώς που δέχτηκαν να διανείμουν την ταινία.

– Πώς αντιμετωπίζετε τη διασημότητά σας; Σας προκαλεί πρόβλημα εμπιστοσύνης;

Οχι. Εχω εμπιστοσύνη σ’ όλους μέχρι ενός σημείου. Δεν τους δίνω να προσέχουν το πορτοφόλι μου (γέλια), αλλά βρίσκω ότι αν είσαι καχύποπτος, ζεις μέσα σε μια αρνητικότητα. Και δεν είμαι αρνητικός τύπος.

– Η ταινία σας μιλάει για ένα πολύ καίριο θέμα. Αυτό όμως δεν συμβαίνει με άλλες ταινίες. Ως ηθοποιός, τι είδους σενάρια λαμβάνετε;

Οσο μεγαλώνω τόσο ψάχνω για σενάρια που «παίζουν» καλά στο αυτί μου. Αν έχουν κοινωνικό θέμα, θα πρέπει να είναι ταυτόχρονα και διασκεδαστικά. Αυτή η ταινία («The Ides of March») δεν είναι μάθημα της αγωγής του πολίτη. Είναι μια υπόθεση-θρίλερ. Συνήθως, αν δεν έχει κινηθεί το ενδιαφέρον μου, παρατάω τα σενάρια στη δέκατη σελίδα…

– Γιατί είναι τόσο δύσκολο να βρεθούν καλά σενάρια;

Δεν ξέρω… Ισως επειδή κάνουμε ταινίες ήδη 100 χρόνια και έχουν εκλείψει οι καλές ιστορίες… Ισως πρόκειται για πρόβλημα του συστήματος παραγωγής. Τα στούντιο κάνουν όλο και μεγαλύτερες παραγωγές παραμερίζοντας τη σημασία του σεναρίου. Από την άλλη, υπάρχει μια νέα γενιά κινηματογραφιστών που κάνουν ενδιαφέροντα πράγματα.

– Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να γίνετε ηθοποιός; Είχατε την επιθυμία να αλλάξετε τον κόσμο;

Μετακόμισα στην Καλιφόρνια γιατί δεν ήθελα να δουλεύω πια στα καπνά … Το να γίνω ηθοποιός στο Χόλιγουντ μου φαινόταν μια ωραία πρόκληση. Δεν είχα μεγάλα σχέδια, αλλά πάντα με ενδιέφεραν οι κοινωνικές συνθήκες γιατί μεγάλωσα σε μια περίοδο που συνέβαιναν πολλά – το κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων, γυναικών, κατά του πολέμου, των χίπις. Θα έλεγα, όμως, ότι είμαι περισσότερο οπορτουνίστας παρά οργανωτής. Οταν μου δίνεται η ευκαιρία να ασχοληθώ με ένα ζήτημα, όπως π.χ. στο Νταρφούρ ή το Νότιο Σουδάν, την εκμεταλλεύομαι. Μου έχει δοθεί πάρα πολύ προσοχή, τόση που δεν αναλογεί σε ένα άτομο, και θέλω να τη μοιράζομαι με ανθρώπους που τους λείπει αυτό ακριβώς: προσοχή.

– Η καριέρα του ηθοποιού, σεναριογράφου, σκηνοθέτη και παραγωγού που έχετε διαλέξει είναι σίγουρα πολύ απαιτητική. Πώς κρατιέστε σε φόρμα;

Νομίζω ότι θα παρατηρήσεις το ίδιο με κάθε σκηνοθέτη: Πριν αρχίσουν τα γυρίσματα ασκούνται και τρώνε υγιεινά. Το κρατούν αυτό μέχρι ίσως την πρώτη εβδομάδα των γυρισμάτων, αλλά γύρω στη δεύτερη αρχίζουν να εγκαταλείπουν την προσπάθεια, χάνουν την ενέργειά τους. Σκηνοθεσία σημαίνει να απαντάς χίλιες ερωτήσεις την ημέρα και να λύνεις προβλήματα ασταμάτητα. Και το βράδυ βλέπεις το υλικό. Μάλιστα εγώ συνεχίζω και δουλεύω με τον μοντέρ λίγο για να έχω φρέσκια εικόνα των σκηνών. Αυτές τις μέρες προσπαθείς απλώς να μην κάνεις καταχρήσεις… Το βασικό πράγμα είναι να τα κάνεις όλα με μέτρο, ακόμα και το μέτρο (γέλια).

– Από πού κληρονομήσατε την αίσθηση του χιούμορ σας;

Από την οικογένειά μου. Ο κανόνας ήταν: Αν δεν μπορείς να διασκεδάσεις, καλύτερα να μη μιλάς. Αν, π.χ., όταν ήμουν μικρός έλεγα μια ιστορία σε μια οικογενειακή συγκέντρωση χωρίς να καταφέρω να διασκεδάσω τους ακροατές μου, ο πατέρας μου μού ‘λεγε: «Μπράβο, ωραία, κάτσε τώρα και σκάσε» (γέλια).

– Σας είδαμε τελευταία σε μια νορβηγική τηλεοπτική διαφήμιση…

Θα σας μιλήσω καθαρά και ξάστερα. Η ταινία («The Ides of March») κόστισε 12 εκατ. δολ. Εγώ πληρώθηκα το μίνιμουμ ως σκηνοθέτης και ηθοποιός και τίποτα ως παραγωγός. Δεν έχω κρατήσει κανένα ποσοστό. Ολα τα ποσοστά έχουν δοθεί στους ηθοποιούς, γιατί τους αξίζει. Αν η ταινία έχει 100 εκατ. κέρδος, εγώ θα έχω βγάλει λιγότερα από τον προμηθευτή τροφίμων. Αλλά ήθελα να κάνω την ταινία και την ετοίμαζα εδώ και πέντε χρόνια. Οπότε ένα καλοπληρωμένο διαφημιστικό στη Νορβηγία μού επιτρέπει να κάνω τη δουλειά που θέλω και ταυτόχρονα να έχω μια πολύ καλή ζωή.

– Θα σας απασχολούσε αν η ταινία οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι και ότι Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί είναι ένα και το αυτό;

Η ταινία απευθύνεται στους ψηφοφόρους και πώς αυτοί άφησαν να φτάσουν μέχρι εδώ τα πράγματα. Θέτει το ερώτημα: Θα συνεχίσουμε να επιτρέπουμε τη διαφθορά;