Η Διώρυγα του Παναμά

Αν οι πολιτικοί από γλάστρες γίνουν ηγέτες.

-11 τρις δολάρια

η αρπαγή από τον παγκόσμιο πλούτο

Σύμφωνα με το BBC τα κεφάλαια που βρίσκονται σε φορολογικούς παραδείσους αναμένεται να αυξηθούν κατά 20% το 2019.

Φθάνοντας τα 14 τρις δολάρια.

Αν τα κεφάλαια αυτά (11 τρις δολάρια) φορολογούνταν π.χ. με το μέσο συντελεστή που ισχύει στις χώρες του ΟΟΣΑ τότε περί τα 3,5 τρις δολάρια ετησίως θα μπορούσαν να ενισχύσουν την κοινωνία και την παγκόσμια οικονομία.

«Φοροδιαφυγή τέτοιων επικών διαστάσεων γιγαντώνει τη φτώχεια, στραγγαλίζει την ανάπτυξη και απειλεί τη Δημοκρατία».

Δήλωσε στο «Βήμα» ο Τζο Κρίνστεσεν, διευθυντής του Δικτύου Φορολογικής Δικαιοσύνης στη Βρετανία.

Και αποκαλύπτει:

«Εμείς, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών πληρώνουμε το κόστος.

Όταν οι πλούσιοι κλέβουν την Εφορία υποφέρουμε όλοι από περικοπές δημόσιων υπηρεσιών και υψηλότερους φόρους.

Αν θέλουμε να διατηρήσουμε το κράτος δικαίου και τη Δημοκρατία πρέπει τώρα συλλογικά ΝΑ ΟΡΘΩΣΟΥΜΕ ΑΝΑΣΤΗΜΑ και να υποχρεώσουμε τους πολιτικούς να κλείσουν επιτέλους τους φορολογικούς παραδείσους.

Αρκεί, η απαίτηση για πλήρη αποκάλυψη σε δημόσια μητρώα των πραγματικών δικαιούχων υπερακτίων εταιρειών βιτρίνας μπορεί να βάλει οριστικό τέλος σε όλα τα κόλπα φορολογικής ασυλίας.

Αυτό, μπορεί να γίνει και σε μία μέρα, αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση».

Μπορεί το σκάνδαλο των Panama Papers να ρίχνει κάποιο φως στο τούνελ του κόσμου των offshore, εντούτοις οι πλούσιοι αυτού του κόσμου, σύμφωνα με έρευνα της Boston Consulting Group (BCG), έχουν κρυμμένα σε φορολογικούς παραδείσους συνολικά κεφάλαια αξίας 11 τρισ. δολαρίων.

Το ποσό αυτό μάλιστα αντιστοιχεί κατά μιάμιση περίπου φορά στον πλούτο που κατέχει σήμερα το 71% του παγκόσμιου πληθυσμού, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse 3,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι μοιράζονται μόλις 7,4 τρισ. δολάρια δεικνύοντας έτσι και τις δραματικές ανισότητες που παραμένουν το κύριο χαρακτηριστικό στην κατανομή του πλούτου αυτού του πλανήτη.

Στον απόηχο του σκανδάλου άπαντες απηύθυναν έκκληση για μεγαλύτερη διαφάνεια στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, ενώ αρκετές χώρες ανακοινώνουν τη διενέργεια ερευνών με στόχο την αποκάλυψη του «μαύρου χρήματος» που κρύβεται σε φορολογικούς παραδείσους καθώς, όπως λέγεται, «όσο πιο πολλά λεφτά έχεις τόσο πιο εύκολο είναι να τα κρύψεις για να αποφύγεις φόρους» – αν τα κεφάλαια αυτά (11 τρισ. δολ.) φορολογούνταν π.χ. με τον μέσο συντελεστή που ισχύει στις χώρες του ΟΟΣΑ, τότε περί τα 3,5 τρισ. δολάρια ετησίως θα μπορούσαν να ενισχύσουν την παγκόσμια οικονομία.

Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις της BCG, τα κεφάλαια που βρίσκονται τοποθετημένα στα «offshore κέντρα» αυτού του κόσμου αναμένεται να αυξηθούν κατά 27% ως το 2019 φθάνοντας τα 14 τρισ. δολ.

Εξάλλου, μόνο τον τελευταίο χρόνο τα υπεράκτια κεφάλαια αυξήθηκαν κατά 700 δισ. δολ. που προήλθαν κυρίως από τις ροές 300 δισ. δολ. από την Ασία και τον Ειρηνικό (εκτός Ιαπωνίας) και 200 δισ. δολ. από την Ανατολική Ευρώπη.

Γενικά, όπως εκτιμάται, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις ροές κεφαλαίων σε υπεράκτιες εταιρείες θα προέρθουν από τον νέο κόσμο των αναδυομένων αγορών (+7% ετησίως) έναντι του αποκαλούμενου παλαιού κόσμου (+1% ετήσια βάση) των ήδη γνωστών ανεπτυγμένων αγορών.

Οι τρέχουσες μάλιστα πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις στην Μέση Ανατολή και στη Λατινική Αμερική συνεχίζουν να ενισχύουν τη ζήτηση στα «offshore κέντρα» αυτού του κόσμου, καθώς όπως λέγεται «προσφέρουν υψηλά επίπεδα σταθερότητας».

Σε ορισμένες αναδυόμενες οικονομίες επίσης η έλλειψη υψηλού επίπεδου επαγγελματικής διαχείρισης πλούτου ενθαρρύνει τις ροές κεφαλαίων σε υπεράκτιους προορισμούς, ενώ υπάρχουν και κάποιοι πλούσιοι, όπως π.χ. από την Ιαπωνία, που παραδοσιακά δείχνουν προτίμηση για τη διαχείριση των κεφαλαίων τους εντός της χώρας.

Η Καραϊβική και ο Παναμάς πάντως, γνωστά πια και από τις αποκαλύψεις των Panama Papers, παραμένουν ο αγαπημένος προορισμός για τα κεφάλαια που αναζητούν «υπεράκτια ασφάλεια» από τη Βόρεια Αμερική, καθώς τοποθετείται εκεί το 54% των offshore κεφαλαίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα offshore κεφάλαια της περιοχής ανέρχονται σε 1,3 τρισ. δολ., έναντι μόλις 100 δισ. που αφορούν onshore κεφάλαια.

Ο Παναμάς θεωρείται εδώ και καιρό από πολλούς ως καταφύγιο για αμφισβητήσιμες χρηματοοικονομικές συμφωνίες, ενώ η τεράστια διαρροή εγγράφων από ένα δικηγορικό γραφείο (Mossack Fonseca) προσέφερε μια εικόνα σχετικά με τη χρήση χρηματοοικονομικών κέντρων από τους πλούσιους και ισχυρούς.

Από τη Δυτική Ευρώπη το 35% των υπεράκτιων κεφαλαίων κατευθύνεται στην Ελβετία, έναντι 25% που πηγαίνει στα νησιά της Μάγχης και το Δουβλίνο, 14% στο Λουξεμβούργο και 5% στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Μια παρόμοια δυναμική παρατηρείται και στην Ανατολική Ευρώπη, με τον υπεράκτιο πλούτο να κατευθύνεται κατά 34% στην Ελβετία, κατά 17% στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατά 16% στα νησιά της Μάγχης και το Δουβλίνο και κατά 11% στο Λουξεμβούργο. Ενα 6% πάντως επιλέγει τον Παναμά και την Καραϊβική.

Ο υπεράκτιος πλούτος από την Ασία και τον Ειρηνικό (εκτός της Ιαπωνίας) επιλέγει κατά 32% τη Σιγκαπούρη και κατά 16% το Χονγκ Κονγκ που παραμένουν και οι κορυφαίοι προορισμοί, ενώ το 11% επιλέγει το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελβετία. Από τη Λατινική Αμερική το 29% επιλέγει τις ΗΠΑ, ένα άλλο 29% την Καραϊβική και ένα 27% την Ελβετία. Η Μέση Ανατολή επιλέγει κατά 31% την Ελβετία, ενώ ακολουθούν Ηνωμένο Βασίλειο (22%) και Ντουμπάι (19%).

Το Ηνωμένο Βασίλειο, λόγω της προσβασιμότητας με την Ευρώπη και τη φήμη του σχετικά με την ασφάλεια, συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμό 12% τον τελευταίο χρόνο, με τα offshore κεφάλαια να εκτιμώνται σε 1,3 τρισ. δολ. (έναντι κεφαλαίων οnshore αξίας 10,4 τρισ. δολ.), ενώ και οι ΗΠΑ εξαιτίας της δημιουργίας νέου πλούτου στη Λατινική Αμερική σημειώνουν αύξηση 6% ετησίως με τα offshore κεφάλαια να εκτιμώνται σε 800 δισ. δολ. έναντι όμως κεφαλαίων οnshore αξίας 46,4 τρισ. δολ.

Η Ελβετία παραμένει ηγέτιδα δύναμη στον κόσμο των offshore με συνολικά κεφάλαια 2,7 τρισ. δολ. (έναντι κεφαλαίων οnshore αξίας 5,2 τρισ. δολ.), καθώς καταλαμβάνει μερίδιο αγοράς που ξεπερνά το 25% των συνολικών «κρυμμένων» κεφαλαίων, παραμένοντας  ωστόσο υπό την πίεση των φορολογικών Αρχών από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Σύμφωνα με την BCG πάντως, η Ελβετία θα πρέπει να βρει τρόπους να αντισταθεί στον ανταγωνισμό από τα ταχέως αναπτυσσόμενα κέντρα της Ασίας και του Ειρηνικού, καθώς η θέση της ως του μεγαλύτερου υπεράκτιου κέντρου παγκοσμίως αναμένεται να αμφισβητηθεί μακροπρόθεσμα  από την άνοδο της Σιγκαπούρης και του Χονγκ Κονγκ, που σήμερα αντιπροσωπεύουν το 15% των υπεράκτιων περιουσιακών στοιχείων, καθώς επωφελούνται άμεσα από τον ρυθμό αύξησης του πλούτου στην Ασία.

Τα υπεράκτια κεφάλαια αναμένεται να σημειώσουν μέση ετήσια αύξηση 8% σε Σιγκαπούρη και Χονγκ Κονγκ, ενώ ως το 2019 το μερίδιό τους στην παγκόσμια offshore αγορά θα ξεπεράσει το 17%, κυρίως λόγω της δημιουργίας νέων πηγών πλούτου στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού.

Τα offshore κεφάλαια εκτιμώνται σήμερα στη Σιγκαπούρη σε 1,1 τρισ. και στο Χονγκ Κονγκ σε 500 δισ. δολ. (έναντι κεφαλαίων οnshore αξίας 1,9 τρισ. δολ. και 2,4 τρισ. δολ. αντίστοιχα). Επίσης εκτιμάται ότι μεγάλη ανάπτυξη (6% ετησίως) θα σημειώσει τα επόμενα χρόνια και το Ντουμπάι.

Αντίθετα, τα νησιά της Μάγχης (Channel Islands: Αγγλονορμανδικές Νήσοι: Τζέρσεϊ, Γκέρνσεϊ, Αλντερνεϊ, Σαρκ, Χερμ, Ζετού, Μπρεκού) και το Δουβλίνο, που έχουν παράδοση σε υπηρεσίες προς επιχειρηματικούς ομίλους, θα δουν το μερίδιό τους στην παγκόσμια αγορά των offshore να μειώνεται στο 12% ως το 2019, απόρροια της μείωσης της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και της αύξηση των φορολογικών ελέγχων στον αποκαλούμενο Παλαιό Κόσμο. Επίσης και το Λουξεμβούργο αναμένεται να χάσει μερικώς μερίδιο αγοράς από το 6% παγκοσμίως στο 5% ως το 2019, με τα offshore κεφάλαιά του πάντως σήμερα να εκτιμώνται στα 600 δισ. δολ. (έναντι κεφαλαίων οnshore αξίας 100 δισ. δολ.).

Οι εκατομμυριούχοι με περιουσία άνω των 30 εκατ. δολαρίων θα ξεπεράσουν εφέτος τις 220.000 παγκοσμίως

Στην Ελβετία εκτιμάται ότι βρήκε καταφύγιο και το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών συμφερόντων κεφαλαίων (συμπεριλαμβανομένων και αυτών των εφοπλιστών), ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ, που είναι τοποθετημένα στο εξωτερικό.

Στις λίστες ελβετικών τραπεζών και εξειδικευμένων εταιρειών (με περιουσία άνω των 30 εκατ. δολαρίων) υπάρχουν 576 Ελληνες που διαθέτουν περιουσία 88 δισ. δολαρίων.

Στις σχετικές λίστες των Wealth – Χ και UBS, π.χ., συμπεριλαμβάνονται 11 έλληνες δισεκατομμυριούχοι που διαθέτουν περιουσία 18 δισ. δολαρίων, ενώ παράλληλα 565 Ελληνες (με κινητή περιουσία άνω των 30 εκατ. δολαρίων) εμφανίζονται με συνολική περιουσία 70 δισ. δολαρίων.

Οι απλώς… εκατομμυριούχοι Ελληνες, από την άλλη πλευρά, έχουν υπολογιστεί από την ελβετική Julius Baer σε 34.723. Παράλληλα, σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση πλούτου της Credit Suisse για το 2015, από το 2007 ως σήμερα περίπου 1,2 εκατομμύρια Ελληνες άλλαξαν κατηγορία εισοδηματικής διαστρωμάτωσης καθώς η αξία των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων απομειώθηκε κατά σχεδόν 522 δισ. δολάρια.